Świeradów-Zdrój jest położony w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego, w południowej części powiatu lubańskiego, w Sudetach Zachodnich, niedaleko Jeleniej Góry.
Położony jest na wysokości 450-710 m n.p.m w Górach Izerskich, w dolinie rzeki Kwisy (w tzw. Obniżeniu Świeradowskim), oddzielającym Wysoki Grzbiet na południu od Kamienickiego Grzbietu na północy. Po włączeniu Czerniawy-Zdroju obejmuje również dolinę Czarnego Potoku, a również wychodzi nieco na Pogórze Izerskie.

Historia

Pierwsze informacje o osadzie leśnej oraz istnieniu w górnym biegu rzeki wód o magicznych właściwościach odnaleziono już w XII-wiecznych legendach, np. o Lwińcu.
Dzieje Świeradowa-Zdroju i okolic są nierozerwalnie związane z dziejami plemion łużyckich, a osada która powstała prawdopodobnie pod koniec XIII lub na początku XIV w. zawdzięcza im swą nazwę Flyns (później zniemczoną na Flinsberg). 
Pierwsza datowana wzmianka o Świeradowie pochodzi z 1524 roku jako Fegebeutel. Odkryte już wtedy wody mineralne zostały wzmiankowane po raz pierwszy w 1572 roku, w książce Leonarda Thurneyssera - berlińskiego lekarza. Dopiero ponad sto pięćdziesiąt lat później zostały zbadane i uznane za lecznicze. Uzdrowiskowe moce przyczyniły się do budowy Domu Zdrojowego w 1899 roku w otaczającym go Parku Zdrojowym. Świeradów był trzykrotnie plądrowany w latach 1634-1639. Jednym z powodów było przywiązanie mieszkańców ówczesnego Świeradowa do wiary protestanckiej. Również w 1642 roku Świeradów został ograbiony. W 1645 roku stacjonowały tu wojska rotmistrza Hermanna podczas szturmu zamku Gryf przez Szwedów.
W roku 1840 Świeradów liczył 1687 mieszkańców. W 1909 roku z inicjatywy prywatnego inwestora doprowadzono z Mirska linię kolejową. W 1935 r. utworzono związek, czego konsekwencją było m.in. wybudowanie drogi do Szklarskiej Poręby.
Po kapitulacji III Rzeszy w maju 1945 r. uzdrowisko zostało zajęte przez wojska radzieckie, a następnie przekazane polskiej administracji. Jego dotychczasowi mieszkańcy zostali wysiedleni do Niemiec.
Wobec braku historycznej nazwy polskiej, miejscowość nazywano początkowo Wieniec-Zdrój. W 1946 roku wprowadzono urzędowo nazwę Świeradów Zdrój, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Bad Flinsberg. W 1946 r. osada uzyskała prawa miejskie.1 stycznia 1973 roku do miasta włączono sąsiednie sołectwo - Czerniawę Zdrój.

Kalendarium
1524 - pierwsza wzmianka o miejscowości (jako Fegebeutel)
1559 - wzmianka o wsi Flinsberg
1597 - osiedlenie się pierwszych 20 rodzin w miejscu obecnej dzielnicy Góreczno
1572 - pierwsza wzmianka o miejscowych wodach w książce autorstwa Leonarda Thurneyssera
1600 - inna wzmianka o wodach w publikacji autorstwa Kaspera Schwenckfeldta
1667 - inna wzmianka o wodach I. Nasona
1634-1639 - trzykrotne plądrowanie miejscowości
1642 - plądrowanie wsi przez wojska gen. Piccolominiego
1645 - stacjonowanie wojsk rotmistrza Hermanna podczas oblęgania zamku Gryf
1683 - wzmianka o leczniczych wodach we Flinsbergu w kronice Fryderyka Luca
1783 - badania potwierdzające leczniczość miejscowych wód
1754 - okrycie dachem i ocembrowanie górnego źródła
1909 - wybudowanie połączenia kolejowego
1945 - zajęcie uzdrowiska przez wojska radzieckie; włączenie do Polski; początek wysiedlania dotychczasowej ludności do Niemiec; wprowadzenie nazwy Wieniec-Zdrój
1946 - uzyskanie praw miejskich
1946 - zmiana nazwy miasta na Świeradów-Zdrój
Uzdrowisko
Unikatowy, podgórski klimat, sieć szlaków turystycznych i rowerowych, zasoby naturalnych surowców leczniczych: wody mineralne, wody radonowe, złoża borowiny umożliwiające leczenie chorób reumatycznych i narządów ruchu, przyciągają turystów i kuracjuszy od XVII wieku. Nazywane jest perłą uzdrowisk dolnośląskich.
O wyjątkowości tych miejsc stanowią: najdłuższa na Dolnym Śląsku hala spacerowa, egzotyczna roślinność, promenada spacerowa, tarasy, sztuczna grota oraz galeria widokowa na wieży z zegarem.
Tutejsze wody lecznicze - radoczynne szczawy, o różnym stopniu zmineralizowania, używane zarówno do picia, jak i do kąpieli oraz okłady borowinowe, leczą przede wszystkim choroby reumatyczne, narządów ruchu, układu krążenia oraz choroby ginekologiczne.
Obiekty uzdrowiskowe:
Dom Zdrojowy (220 miejsc)
Wacław (74 miejsc)
Słoneczko
Willa Gracja (44 miejsc)
Centrum Reumatologii i Rehabilitacji Goplana
Zespół Szpitali Dziecięcych w Czerniawie-Zdroju (100 miejsc)

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• miasto, z XVII-XIX w.
• zespół willowy, ul. Asnyka 10, z 1905 r.:  willa, oficyna, park
• budynek mieszkalno-inwentarski, ul. Długa 18, z poł. XIX w.
• budynek mieszkalno-gospodarczy, drewniany, ul. Długa 67, z poł. XIX w.
• sanatorium „Turoń", ul. Górska 15, z 1910 r.
• budynek „Stary Zdrój", ul. 15 Grudnia 6, z XVIII w., pierwszej poł. XIX w.
• pensjonat „Eldorado", ul. Piastowska 1, z 1904 r.
• pensjonat „Paprotka", ul. Piastowska 5
• dom mieszkalno-inwentarski, szachulcowy, ul. Pszczela 1, po 1890 r.
• pensjonat, ob. żłobek, ul. Sienkiewicza 10, z 1907 r.
• sanatorium „Szarotka", ul. Zdrojowa 2, z 1900 r.
• zespół uzdrowiskowy, ul. Zdrojowa 2, z k. XIX w.:
• dom zdrojowy - obecny budynek powstał w roku 1899 na podstawie projektu architekta Grossera w miejscu zniszczonego w trakcie pożaru Domu Źródlanego 14 grudnia 1895 r. Obiekt składa się z dwóch części połączonych halą spacerową. Dom zdrojowy jest zaakcentowany wieżą zegarową o wysokości 46 metrów. Taras przed domem zdrojowym ma ponad 160 metrów długości
• pijalnia wód mineralnych - sztuczna grota znajduje się przed Domem Zdrojowym
• hala spacerowa, drewniana o długości 80 metrów, najdłuższa na Dolnym Śląsku

Świeradów Zdrój - Czerniawa

• kościół par. pw. Podwyższenia Krzyża, ul. Główna 8, z l. 1934-37
• plebania z łącznikiem
• dom nr 12, ul. Główna, z 1765 r.
• „Czarci Młyn" wodny z systemem hydroenergetycznym i wyposażeniem, został zbudowany ok. 1890 roku. Do ok. 1951 roku młyn był napędzany kołem wodnym, jednym z nielicznych zachowanych w regionie. Wyposażenie młyna jest oryginalne, nie ulegało zmianie i jest ono typowe dla młynów gospodarczych z przełomu XIX i XX wieku
• kościół pod wezwaniem świętego Józefa - został wybudowany z inicjatywy hrabiny Marii von Schaffgotsch w latach 1898-1899. Swoją nazwę kościół zawdzięcza ołtarzowi poświęconemu św. Józefowi przeniesionemu ze starej kaplicy, która tworzy integralną część obecnego kościoła. Kaplica w Świeradowie powstała już w roku 1785, poświęconą rok później pod wezwaniem św. Jana Nepomucena
• łazienki Leopolda, powstały przy górnym źródle w latach 1838-1839. Budynek jest w kształcie czworoboku, przebudowany po pożarze w 1881 roku, w trakcie temu dobudowano drugie piętro. Budynek przeszedł również modernizację w roku 1908. Obecnie w budynku mieści się Centrum Reumatologii Goplana, ul. Marszałka J. Piłsudskiego 16
• zakład kuracji borowinowej (dawniej Łazienki Marii), powstał w 1904 roku. W budynku można korzystać z zabiegów borowinowych. Znajdowało się tu 12 kabin do całkowitych

Turystyka

Świeradów-Zdrój jest typowo turystyczną miejscowością nastawioną głównie na kuracjuszy i narciarzy. Jest tu dobrze rozwinięta baza noclegowo-hotelowa. W mieście znajduje się bogata oferta organizowanych corocznie imprez kulturalno-rozrywkowych. Dodatkowo można wypełniać czas wolny pobytem na jednym z basenów, kortach tenisowych, terenach do jazdy konnej itp. Natomiast zimą są do dyspozycji dwa tory saneczkowe, oraz sześć wyciągów narciarskich, a także całoroczna kolej gondolowa na Stóg Izerski.

Szlaki
Tutaj zaczyna się, ciągnący się przez całe Sudety - Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza. Stąd też wychodzą trasy w stronę: Szklarskiej Poręby i Karkonoszy; Karłowa i Gór Stołowych. Turyści preferujący krótkie górskie wypady, z przyjemnością wybiorą się trasami spacerowymi, w stronę górujących nad Świeradowem Stogu Izerskiego lub Sępiej Góry, na której według legend znajdować się miała pogańska świątynia. Ciekawymi miejscami turystycznymi, w których notabene również znajdować się miały pogańskie świątynie, są Babia Przełęcz, zwana inaczej Polaną Czarownic oraz (znajdujące się bliżej wsi Kopaniec) Ciemny Wądół i Sowi Kamień na zachodnim zboczu Ciemniaka.

Lista szlaków turystycznych:
CZERWONY Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza
CZERWONY Świeradów Zdrój → Stóg Izerski → Świeradów Zdrój
CZERWONY Świeradów-Zdrój → Schronisko PTTK na Stogu Izerskim → Polana Izerska → Przednia Kopa → Wysoka Kopa → Izerske Garby → Kopalnia Stanisław → Wieczorny Zamek → Wysoki Kamień → Hutnicza Górka → Szklarska Poręba
NIEBIESKI Świeradów-Zdrój → Sępia Góra → Płókowy Mostek → Dolina Kwisy → Świeradów-Zdrój
NIEBIESKI Świeradów-Zdrój → Polana Izerska → Schronisko PTTK na Stogu Izerskim → Świeradów-Zdrój
NIEBIESKI Świeradów-Zdrój → Polana Izerska → Hala Izerska → Chatka Górzystów
ZIELONY Świeradów-Zdrój → Zajęcznik → Czerniawa-Zdrój → Dolina Czarnego Potoku → Świeradów-Zdrój
ZIELONY Świeradów-Zdrój → Zajęcznik → Świeradów-Zdrój
ZIELONY Świeradów-Zdrój → Stóg Izerski → Smrek

Obecnie Świeradów-Zdrój opiera się głównie na turystyce Szczególnie obecnie jest dużo turystów z Niemiec (głownie emerytów) stąd też w mieście można spotkać się zarówno z polskimi szyldami, jak i niemieckimi. O nastawieniu na turystykę świadczy o tym duża liczba hoteli, lokalizacja miasta i funkcja uzdrowiskowa miasta. W mieście głównie na obrzeżach działają również niewielkie zakłady przemysłowe (m.in. tartak). W centrum znajduje się duża liczba sklepów, salonów SPA jak MedicSPA, instytucji usługowych i gastronomicznych.